Echt een toekomstbeeld scheppen kunnen we niet

05 september 2023

IMG_5781-bewerkt-(3)Leon is een vrolijke, rustige en tikkeltje eigenwijze 4-jarige. “Mijn zwangerschap was normaal, alle tests en controles waren goed en ik voelde een bewegelijke baby in mijn buik”, vertelt Diede. Maar toen Leon ter wereld kwam, was hij verslapt. Zijn bewegingen waren flauw, geluid maakte hij nauwelijks en zijn haar had een ongebruikelijke tint grijs. Leon moest met spoed naar de High Care en aan het zuurstof. 

Drie mogelijke scenario’s
De artsen noemden drie mogelijke syndromen, maar het antwoord moest blijken uit genetische tests. Diede: “In de eerste maanden leefden we in onzekerheid, we hadden veel vragen. Ted en ik gingen echt samen door die periode heen, ook al gingen we er allebei op onze eigen manier mee om.” Diede dook diep in informatie, in de hoop een beeld te kunnen scheppen van de genoemde syndromen en wat hen mogelijk te wachten stond. Vader Ted daarentegen wachtte af en hield zich vast aan wat ze op dat moment feitelijk wisten. 

De diagnose
Uiteindelijk bracht de diagnose van het Prader-Willi syndroom een mengeling van opluchting en uitdaging. Diede: “De andere twee syndromen zouden op korte termijn Leons dood hebben betekend. Maar ook nu blijft het lastig, want echt een toekomstbeeld scheppen kunnen we niet. Dit syndroom is zeldzaam en uit zich bij ieder kind anders.” Ted: “Sommige kinderen kunnen gewoon naar school.” Leon volgt echter zijn eigen pad en heeft intensieve zorg nodig.

Dagbehandeling bij Driestroom
De afgelopen jaren, al vanaf Leon 1 jaar is, heeft hij dagbehandeling gekregen bij kinderdagcentrum Dol~Fijn in Velp. Diede: “Met een goed gevoel brachten we Leon naar Dol~Fijn en we zijn nog steeds ontzettend blij met onze keuze. Het is voor hem een tweede thuis met vertrouwde mensen om hem heen die echt begaan zijn met hem en met ons. Ze kijken naar wat hij nodig heeft, wat wij nodig hebben en wat bij ons past. Maar ook als hij in het ziekenhuis ligt, bellen ze regelmatig hoe het met hem gaat.”
Ook om de zus van Leon, Rosa die nu 10 jaar is, mee te nemen in de dag van Leon, heeft Leons persoonlijk begeleider Maartje haar een ochtend mee laten lopen op de groep. Ted: “Dat was geweldig voor Rosa.” We hebben in al die jaren een fijne band opgebouwd met de mensen van Driestroom. 

Naar het speciaal onderwijs
Een kracht van Leon is zijn non-verbale communicatie. Om daar nog meer uit te halen en elkaar meer en beter te kunnen begrijpen gaat Leon naar een communicatieklas: opgezet vanuit een samenwerking tussen stichting Milo, Klimmendaal en Lichtenbeek. Ted: “Gelukkig gaat onze band met de mensen van Driestroom niet verloren als Leon naar school gaat, want hij krijgt Zorg Binnen Onderwijs en fysiotherapie nog steeds via Driestroom.”

Verwachtingen en verandering
Tegelijkertijd worstelt Diede met momenten van acceptatie. Diede: “Ik moet weleens slikken en heb dan tijd nodig om mijn verwachtingen bij te stellen. Zoals toen Leon aangepaste schoenen kreeg of een rollator. Dus eigenlijk bij de dingen die hem ‘gehandicapter’ maken.” Maar deze hulpmiddelen, hoe onwennig ook, helpen Leon. Ted: “En dat is uiteindelijk het belangrijkste.” 
Binnenkort krijgt Leon een rolstoel. Diede: “Dit zal Leon meer vrijheid geven. En hopelijk brengt het ons dat mensen begripvoller reageren. Als we nu met Leon door de winkel lopen, dan zien mensen een kind van 4 jaar in een kinderwagen. Dan komt er weleens de reactie: ‘Ben je niet een beetje groot voor een kinderwagen’. Door de rolstoel is het duidelijker dat Leon zich anders ontwikkelt.”

Een eigen toekomst
Leons toekomst is niet voorspelbaar. Wel is het helder dat zijn reis zich vult zich met momenten van doorzettingsvermogen, liefde en het ontdekken van zijn mogelijkheden. Diede: “Leon is Leon zoals hij is.” Samen met zijn ouders, zus en iedereen om hem heen, verkent Leon de toekomst op zijn eigen, unieke manier.



Ook voor jou interessant

11jan Nieuws - 11 januari 2023

Noah's pad van groei en ontwikkeling


'Ding dong' Ezra, de vader van Noah, opent de deur van zijn leuke jaren '30 woning vlakbij het Goffertpark in Nijmegen: “Kom verder”. Aan tafel zit Noah te smullen van zijn krentenbol. Noah is 4 jaar en is afgelopen zomer naar school gegaan, naar Talita Koemi in Nijmegen. De afgelopen twee jaar ging Noah doordeweeks naar het Driestroom kinderdagcentrum Luna in Elst. Luna  “Toen we voor het eerst gesprek hadden met Jasmijn, de persoonlijk begeleider van Noah bij Luna, wisten we dat het goed zat. Noah kroop meteen bij haar op schoot. Er was duidelijk een klik. Eenmaal gestart bij Luna in groep Zon hebben ze Noah geobserveerd en hebben ze gekeken naar zijn ontwikkeling en mogelijkheden. Dit deden ze zonder direct een label te plakken”, vertelt Ezra. Uiteindelijk is gebleken dat Noah autisme heeft. Tijdens het gesprek met Ezra laat Noah verschillende klanken horen en zegt hij af en toe een woordje. En dan klimt hij bij zijn vader op zijn schouders om hem een knuffel te geven en vraagt hij op die manier aandacht, die hij uiteraard krijgt.   Kinderdagcentrum in plaats van reguliere opvang  “Ik hoor weleens verhalen van mensen die hun kind met autisme of een ontwikkelingsachterstand naar reguliere opvang of onderwijs laten gaan. Omdat ze hun kind zo normaal mogelijk willen laten meegaan in de maatschappij. Tuurlijk is het lastig als je het advies krijgt om je kind naar een kinderdagcentrum en daarna naar speciaal onderwijs te laten gaan. Maar wij wilden voor Noah dat hij met alles wat hij doet een positieve ervaring heeft, zonder het gevoel te hebben ‘erbuiten’ te vallen. Nu bij Talita Koemi, maar ook voorheen bij Luna, kent Noah zijn weg, weet wat er van hem verwacht wordt en wat er gaat gebeuren. Dat alles is aangepast op zijn eigen mogelijkheden. Voor mij is het belangrijkste dat Noah het naar zijn zin heeft en de juiste mensen met de juiste expertise om hem heen heeft. Dat hij echt gezien wordt en dat hij gelukkig is.”  Communiceren met elkaar Tussendoor pakt Noah de hand van zijn vader en fluistert hij ‘deze’. Hij neemt Ezra mee naar de kast en maakt duidelijk dat hij graag op de iPad wil. “Een fijne tip die we kregen van Nathalie Vermeulen, de logopedist van Noah en waar ik de Hanen oudercursus bij heb gevolgd: PraatApps.nl. Op deze website kijken we welke apps bij Noah passen om het praten te stimuleren. De apps downloaden we dan. Werkt super en Noah vindt het erg leuk.”  Noah spreekt wel woordjes uit, maar hij gebruikt ze nog weinig functioneel. "Hij zegt wel ‘appel’ of ‘papa’ maar niet om contact te krijgen met mij of omdat hij een appel wil eten. Dus dat oefenen we steeds en daar heeft Noah’s DTT training erg goed bij geholpen. Hij weet bij bepaalde dingen nu ook dat hij me moet aankijken als hij iets voor elkaar wil krijgen. Dan trekt hij me mee en dan wijst hij. ‘Koekje’ wist hij trouwens wel snel functioneel te gebruiken” vertelt Ezra met een knipoog.   Ezra vervolgt: “In de communicatie met Noah helpt het ons om meer te leren over zijn leefwereld, die overigens erg interessant is. De Hanen oudercursus heeft hier enorm bij geholpen. We weten nu dat als we tegen Noah iets op een bepaalde manier zeggen, dan begrijpen we elkaar wel, heel bijzonder is dat.” Kleine stappen, grote ontwikkeling Ezra maakt weleens de vergelijking met zijn oudere dochters: “Bij hen zijn bepaalde ontwikkelingen vanzelfsprekender. Zij noemden mij zelf al ‘papa’ als ze mij nodig hadden of ‘mag ik drinken’ als ze dorst hadden. Noah moeten we dat echt aanleren. Er zijn zoveel stappen nu waar je normaal gesproken eigenlijk niet bij stilstaat.” Bij Talita Koemi  Noah is na de zomer bij Talita Koemi gestart. “Er is heel goed meegedacht over de vervolgstap voor Noah. En dat is met een warme overdracht gegaan. Toen Noah daar begon wisten ze bij Talita Koemi al heel veel over hem: wat hij leuk vindt, welke liedjes hij graag hoort en noem maar op. Het gaat nu supergoed met Noah. Hij zit in de regenboog klas. Een klas waarin veel kinderen zitten net als Noah, met dezelfde ontwikkkelingsleeftijd. Hij heeft lieve juffrouwen en zit echt op zijn plek. Hij is veel zijn stem aan het ontdekken en met muziek bezig”, vertelt Ezra.  Verbonden aan Driestroom “Ik kijk heel erg tevreden terug op Noah zijn tijd bij Luna. Goede kennis in huis, liefdevolle begeleiders en ook een fijn aanbod. We hebben nu nog steeds fijn contact met Driestroom, want Noah krijgt nu Zorg Binnen Onderwijs (ZBO) via Driestroom. Zij helpen hem bijvoorbeeld middels het opvangen van signalen als hij naar het toilet moet en hoe hij daarnaar moet handelen in de klas. Het is een stukje individuele begeleiding in de klas om Noah nog extra te ondersteunen in zijn ontwikkeling”, legt Ezra uit. “Ik vind het erg fijn dat we zo toch nog verbonden zijn met Driestroom.“       Lees verder
17jan Daley en Dewi - Fotografie door: SBB fotografie Nieuws - 17 januari 2023

Is er iets met mijn kind?


Waar loop je als ouder tegenaan als je merkt dat je kind zich ‘anders’ gedraagt of ontwikkelt? Dewi, moeder van Daley, vertelt over haar gedachten, emoties en geluksmomenten en daarmee het proces dat zij en haar man William doorlopen met hun zoontje. Daley is een vrolijk, lief en grappig jongetje van 4 jaar met een ontwikkelingsachterstand en autisme.  Van baby naar dreumes Dewi: “Daley was als baby behoorlijk alert. Hij keek ons aan en zei voor zijn eerste verjaardag ‘paba’. Wij dachten: hij zegt papa! Na zijn eerste verjaardag liep hij voor het eerst langs de tafel en daarna meteen naar de andere kant van de kamer. Wow! Hij had zich blijkbaar helemaal gefocust op het lopen. Wel stopte hij met ‘paba’ zeggen en andere woordjes zei hij ook niet. Drie weken later rende hij alleen maar. Hij zat ook geen seconde stil. Ik kreeg langzamerhand het gevoel dat er iets niet klopte, zijn ontwikkeling leek voor mij ‘anders’. Bij het consultatiebureau uitte ik mijn zorgen. Mijn omgeving daarentegen zei: ‘Ach joh, dit is gewoon kind gedrag. Je verwacht te veel van zo’n jong kind.’ Maar mijn gevoel bleef. Dus op een gegeven moment ging ik googlen. Sommige dingen die Daley deed, pasten bij de kenmerken die ik las over autisme en ADHD, maar sommige dingen stonden ook haaks op die kenmerken. Ook dachten we aan een ontwikkelingsachterstand. Onze twijfels bleven, want wij zijn gewoon Daley’s ouders, geen kinderdeskundigen. Toen Daley ruim 1,5 jaar was, zag ook het consultatiebureau dat Daley geen oogcontact meer maakte, nog geen woorden probeerde te zeggen en dat hij niet stil zat. Ze verwezen ons door naar Kentalis voor onderzoek. We vonden het fijn dat er naar Daley gekeken werd door deskundigen, in de hoop dat we hem verder konden helpen.” Onzekerheid “We merkten in die periode dat het steeds lastiger werd. Wij en Daley begrepen elkaar niet. Frustraties, ernstige slaapproblemen, weglopen, overactief en verstoorde ritmes, daar liepen we onder andere tegenaan bij Daley. De onzekerheid groeide: Heeft elke ouder dit? Doen wij iets verkeerd? Waarom krijgen we Daley niet rustig? Ligt het aan ons? Kunnen we dit wel aan? En ook: Ben ik wel een goede moeder?”, vertelt Dewi met een brok in haar keel. Naar aanleiding van het onderzoek heeft Kentalis geadviseerd om Daley aan te melden bij Driestroom.  Naar groep Zon bij kinderdagcentrum Luna Daley startte bij Driestroom bij Luna in groep Zon toen hij 2,5 jaar oud was. Dewi: “Ik vond het ontzettend spannend, want Daley rende bijvoorbeeld weg als ergens een deur openstond, hij beet en had eetproblemen. Gelukkig werd bij de intake al aangeven dat dit gedrag hen niet vreemd was, aangezien er meerdere kinderen op de groep zijn met vergelijkbare problematiek. Toch maakte ik me zorgen, dus in het begin belde de persoonlijk begeleider me nadat ik Daley had gebracht om even door te geven dat het allemaal goed ging. Dat vond ik ontzettend fijn en gaf rust.” “We kregen ook ambulante gezinsbegeleiding thuis, zodat ook wij als ouder begeleid en ondersteund werden in de omgang en opvoeding van Daley. Toen hij 3 jaar was werd vanuit Driestroom voorgesteld om Daley 4 dagen per week naar Luna te laten komen. Mede als reden om ons te ontlasten. Dat deed me toen verdriet. Ik dacht: Mijn kind mag toch geen last zijn voor me, ik moet dit gewoon kunnen. Maar eigenlijk trok ik het niet, dat had de gezinsbegeleider ook gezien. Met veel pijn in mijn hart moest ik dat wel toegeven. Tegelijkertijd werd ik ook bang en onzeker, want ik las verhalen dat kinderen onhandelbaar zijn en uit huis worden geplaatst. Ik vreesde voor zijn toekomst. Het heeft echt tijd gekost voordat ik kon accepteren dat Daley dus meerdere dagen bij Luna zou zijn. En uiteindelijk ben ik blij dat we daar toch voor gekozen hebben, want voor hem is het heel goed geweest. Doordat Daley op zijn plek zat bij Luna en de ondersteuning kreeg die hij nodig had, ging het thuis ook veel beter en ontwikkelde hij zich ontzettend goed. Uiteindelijk is Daley zelfs 5 dagen per week naar Luna gegaan.” Gewend bij Luna “We merkten dat er bij Luna echt gekeken werd naar Daley, geluisterd werd naar mij en dat ze nagingen: Wat hebben zij nodig? Als ik Daley bracht en ze zagen dat ik vermoeid was, dan werd daarnaar gevraagd. Hij heeft bijvoorbeeld fases gehad dat hij beet of hard aan mijn haren trok. Hoe ga je daarmee om? Daar kreeg ik dan tips over. Ze vertelden hoe zij daar mee omgingen. Ze hebben als voorbeeld een heel duidelijk gebaar bij ‘Klaar’, dus dat gebruik ik thuis ook. Ook qua structuur namen we dingen mee zoals het bij Luna ook ging. Naast Luna en de gezinsbehandeling kreeg Daley DTT-training en hebben William en ik de Hanen oudercursus gevolgd. Dit gaf ons veel handvatten om met Daley om te gaan en hem op te voeden. Daardoor begrepen we elkaar steeds beter. Dat merkten we ook aan Daley en dat was heel fijn om te zien”, vertelt Dewi.  Geluksmomenten Dewi: “We kregen ook steeds meer mooie momenten, zoals een tijdje geleden. De pet van William lag op bed. William draagt die altijd als hij naar buiten gaat. Dus Daley pakte de pet, deed hem bij William op, pakte zijn hand en liet zo weten dat hij met William naar buiten wilde. Eerder liet hij niet zo duidelijk weten wat hij wilde. Dan krijste hij alleen, maar dan wisten wij natuurlijk niet wat Daley daarmee bedoelde. Dus dit was weer een stap voor Daley. Voor een ander misschien niets bijzonders, maar voor ons was dit een geluksmoment.” “Daley ging steeds beter communiceren, veel non-verbaal. Wij herkenden en begrepen zijn signalen beter en ontdekten hoe we daarmee om konden gaan. De frustratie nam bij ons allemaal af en er kwam meer rust. Daley ging met veel plezier naar Luna. Zonder Driestroom had hij zich niet zo kunnen ontwikkelen zoals hij nu heeft gedaan, dat durf ik met zekerheid te zeggen.” Naar school In de tijd bij Luna kwam op een gegeven moment het onderwerp ‘school’ naar voren. Dewi: “Wij waren inmiddels gewend aan Luna. Het ging daar goed met Daley, hij had een bekend ritme, structuur en fijne mensen om zich heen. Toch moesten we gaan kijken waar Daley na zijn tijd bij Luna naartoe zou gaan. Opnieuw kwam de confrontatie: Dus mijn kind gaat niet naar een gewone school. Eerste gedachten als: Ik ga hem toch niet op een speciale school zetten tussen allemaal kinderen met een achterstand. Maar hoe meer we naar scholen gingen kijken merkten we dat we rustiger werden en gedachten kregen als: Binnen het speciaal onderwijs, dan kan hij wel zichzelf zijn, wordt hij niet gepest omdat hij bijvoorbeeld ‘anders’ is of ‘vreemd’ in de ogen van andere kinderen. Hij krijgt nu tenminste een eerlijke kans.” Uiteindelijk besloten Dewi en William in overleg met Driestroom en Lichtenbeek, de school die ze hadden gekozen, om Daley naar de behandel-onderwijsgroep bij kinderdagcentrum Dol~fijn in Velp te laten gaan. Hier is er aandacht voor het starten binnen onderwijs in combinatie met het trainen van vaardigheden. Het is een samenwerking tussen Driestroom (dagbehandeling) en Lichtenbeek (onderwijs). Dewi: “We vinden dit een passende en fijne stap voor Daley. Het is een tussenstap die de overgang naar school verkleint. Daarnaast krijgt Daley nog steeds DTT, gezinsbehandeling en logopedie via Driestroom en dat zal ook blijven als hij straks doorstroomt naar Lichtenbeek.” Ons gevoel gevolgd Dewi: “Als ik terugkijk dan ben ik tot op de dag van vandaag blij dat we naar ons gevoel hebben geluisterd en dat we zo vroeg aan de bel hebben getrokken. Ik ben ervan overtuigd dat, doordat Daley zo jong al professionele hulp heeft gekregen, we hem de meest mogelijke kansen hebben kunnen geven in zijn ontwikkeling. Wat de toekomst hem zal brengen weten we uiteraard niet. Het gaat nu goed met hem. Hij heeft het naar zijn zin bij Dol~fijn, hij wordt steeds wat zelfstandiger en blijft zich ontwikkelen op zijn eigen manier. Daley is Daley, zoals hij is. En wij houden van hem.”      Lees verder
30jun Daley en Dewi - Fotografie door: SBB fotografie Nieuws - 30 juni 2023

Hoe gaan we als gezin om met ons kind dat autisme heeft?


Binnen Driestroom Kind, Jeugd en Gezin is een welbekend uitgangspunt in het Alledaags Gelukmodel: Kind en gezin centraal. Maar als het kind de diagnose krijgt en ondersteund wordt vanuit Driestroom, richten we ons dan vooral op het kind en horen we het gezin? Nee, want het gaat om het kind EN het gezin. Dit komt mooi naar voren in het verhaal van Sonja, moeder van de 4-jarige Noud.  In het dorpje Gendt wonen Brian, Sonja, met dochter Eleni van 8 jaar, zoontje Noud en hun hondje Pearl.  Vragen en twijfels Toen Noud 1,5 jaar oud was, hadden Brian en Sonja het idee dat Noud wat laat was met lopen, woordjes en motoriek. Ze hoopten dat Nouds ontwikkeling nog wel zou vorderen, aangezien het Consultatiebureau geen bijzonderheden opmerkte. Sonja: “We hielden het zelf wel in de gaten.” Toen Noud 2,5 jaar oud was, werd hij agressief, kreeg driftbuien en ging zichzelf pijn doen door met zijn hoofd te bonken. Hij liet dit gedrag vooral thuis zien. Buitenshuis gedroeg Noud zich netjes en was hij vrolijk. Ook bij de opvang ging het tot nog toe goed. “Ook waren er vanuit het consultatiebureau nog geen zorgen. Maar mijn moedergevoel zei me dat het niet klopte”, vertelt Sonja.  Op onderzoek uit Mede omdat Noud meer agressief richting andere kinderen werd, wilden Sonja en Brian achterhalen of zijn gedrag te maken had met amandel- en oorproblemen die in de familie heersen. Eenmaal bij de KNO-arts in het ziekenhuis kreeg Noud een hevige driftbui. Sonja: “Dit klinkt gek, maar ik was blij dat hij dit gedrag eindelijk eens ergens anders dan thuis liet zien.” Na een spoeddoorverwijzing naar het audiologisch centrum, werden ze verwezen naar Driestroom. De diagnose Toen Noud net 3 jaar was kregen ze de diagnose, na een onderzoeksperiode van 3 maanden op groep Maan bij kinderdagcentrum Luna. Sonja: “Toen was ons duidelijk wat Noud had: autisme met een globale ontwikkelingsachterstand op alle fronten. Dit betekent cognitief, motorisch, spraaktaal.” De volgende stap was naar behandelgroep Ster bij Luna.  Bij Driestroom  Sonja en Brian kregen vanuit behandelaren en begeleiders handvatten en ondersteuning in de omgang met Noud. “Er werd naar ons geluisterd, we kregen tips en we werden begeleid in het gehele proces. Zo hebben we bijvoorbeeld aangegeven dat we thuis begeleiding nodig hadden, omdat we vastliepen. We werden als ouders overal bij betrokken en er is fijn met ons gecommuniceerd vanuit Driestroom. We kunnen ook altijd bellen, dat is super.” Na 1,5 jaar bij Luna zit Noud inmiddels op school, bij Lichtenbeek.  Doelen, stappen en resultaten Sonja: “Noud heeft in de afgelopen jaren verschillende doelen gehad. Op grove motoriek, contact met volwassenen en leeftijdsgenoten, spraak, zijn fixatie op ronddraaiende voorwerpen, zelfredzaamheid en zindelijkheid.” Sommige doelen zijn behaald en andere doelen wordt nog in kleinere stappen aan gewerkt. “Noud is nu veel minder gefixeerd op bijvoorbeeld de wasmachine die draait. Ook praat hij voluit, zelfs zo goed en veel dat hij nu weleens een paar minuten z’n mond mag houden”, zegt Sonja met een knipoog.  Belangrijke rol voor ieder gezinslid  Het gezin wordt ondersteund door ambulant gezinsbegeleider Ellen den Outer. “Ellen is echt fantastisch, ik heb er geen ander woord voor. Ze is heel erg belangrijk voor ons”, vertelt Sonja zonder enige aarzeling. “Het is ook wel zwaar, want er komt ontzettend veel kijken bij een kind als Noud. Het vraagt heel veel van ons als ouders, maar ook van zijn zus. Eleni is pas 8 jaar en toch moet zij al leren omgaan met behoorlijk uitdagende situaties met haar broertje. Het is voor ons soms lastig om uit te leggen aan haar waarom Noud bepaalde dingen doet, of wil.” Om inzicht te krijgen in de werking van Nouds brein hebben Eleni, Sonja en Brian op aanraden van Ellen de workshop Autisme BelevingsCircuit gehad. Daarnaast hebben Sonja en Brian deelgenomen aan de Hanenoudercursus en Eleni heeft de Brussencursus gevolgd. “Dit heeft enorm geholpen in de omgang met Noud”, vertelt Sonja. Sonja: “Maar het blijft uiteraard een uitdaging. Om Eleni te ondersteunen sluit Ellen bijvoorbeeld ook aan bij gesprekken bij Eleni op school. Ze helpt echt ons hele gezin, want iedereen wordt belast. Noud doordat hij niet altijd begrepen wordt en wij omdat wij Noud niet altijd begrijpen.”   Meekijken, tips geven en ondersteunen  Sonja: “Ellen kijkt waar we als gezin tegenaan lopen en waar we behoefte aan hebben. Ook in de dagelijkse dingen. En dan gaan we daarmee aan de slag. Ze kijkt mee, geeft tips, is bij belangrijke gesprekken zoals bij de gemeente.” Samen met Ellen richten ze zich op dit moment op de relatie tussen Brian met beide kinderen. Sonja: “Brian vindt de omgang met de kinderen vaak lastig en raakt daardoor zelf overprikkeld. Ellen helpt ons hierin. Of bijvoorbeeld een tijdje geleden hadden we een hele vervelende sfeer tijdens het avondeten. Noud vroeg negatieve aandacht en Brian en ik gingen daarop in. Maar aan de andere kant van de tafel zat Eleni, die ontzettend lief aan het eten was, maar geen aandacht kreeg. Dus zijn we op advies van Ellen onze aandacht gaan richten naar het positieve gedrag dat we aan tafel zagen en dat hielp.”  “Ik krijg van Ellen vaak het compliment dat ik een engelengeduld heb. Dat is fijn om te horen. Voor veel stappen met Noud heb je een lange adem nodig, maar geduld wordt uiteindelijk beloond, zeg ik altijd maar.”  Hoe gaat het nu?   Het gaat nu steeds beter met Noud en het gezin geeft Sonja aan: “Hij is heel vrolijk, praat je de oren van het hoofd en is veel rustiger. Natuurlijk heeft hij weleens zijn driftbuien als hij moe of overprikkeld is, maar wij weten nu zelf ook veel beter hoe we daarop in kunnen spelen.”  “Als ik kijk naar de ontwikkeling die Noud heeft doorgemaakt, maakt dat me zo gelukkig! We hebben hem enorm zien groeien. Als hij weer een doel behaald had voelde hij zich begrepen. En hoe meer hij zich begrepen voelde, hoe rustiger hij werd. Dat geeft ons ook rust.”    Lees verder